တရုတ်ခြံဘေးက မြေကွက်ကလေးများ

တစ်။
၁၉၅၀-၅၃ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲကို မှတ်မိသလောက် အကျဉ်းချုပ်ပြောရမည်ဆိုလျှင် – ဆိုဗီယက် ခေါင်းဆောင် စတာလင်၏ အားပေးအေားမြှောက်ပြုမှုလက်ချက်ဖြင့် မြောက်ကိုးရီးယားတပ်များသည် နယ်ခြား (၃၈) မျဉ်းပြိုင်ကို ကျော်နင်းလျက် ရုတ်တရက် ကျူးကျော် ဝင်ရောက်လာသည်။ ရက်ပိုင်းအတွင်း ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ် တောင်ဖက်အစွန်ဆုံးနားအထိ တောင်ကိုးရီးယားကျုံ့သွားသည်။ ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် အမေရိကန်ခေါင်းဆောင်သော UN စုပေါင်းတပ်များသည် တောင်ကိုးရီးယားဘက်မှ ဝင်တိုက်သည်။ (ထိုစဉ်က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် တရုတ်ထိုင်ခုံ၌ ကွန်မြူနစ် ပြည်မ တရုတ်ပြည်ကို ထိုင်ခွင့်မပေးဘဲ ထိုင်ဝမ်ကို ထိုင်ခွင့်ပြုထားသဖြင့် ဆိုဗီယက်က အစည်းအဝေးများကို သပိတ်မှောက်ထားသည်။) အမေရိကန်-UN စုပေါင်းတပ်များက မြောက်ကိုးရီးယားတပ်များကို တိုက်ယင်းတိုက်ရင်း မြောက်ဘက်သို့ တွန်းတင်သွားရာ မြောက်ကိုးရီးယားတပ်များ တဖြည်းဖြည်း တရုတ်နယ်စပ်နား ရောက်သည်အထိ ဆုတ်ခံရသည်။

တရုတ်နယ်စပ်နားသို့ အမေရိကန်တပ်များချဉ်းကပ်လာသည့်အခါ ရုတ်ချဉ်းဆိုသလို တရုတ် ကွန်မြူနစ် တပ်များက နယ်စပ်ကိုကူးလာ၍ မြောက်ကိုးရီးယားဘက်က ဝင်တိုက်သည်။ တရုတ်ဘက်က အသေအပျောက် အလွန်များသော်လည်း အမေရိကန်-UN တပ်ပေါင်းစုသည် ယခင် နယ်ခြား (၃၈) မျဉ်းပြိုင်ရှိရာသို့ တဖြည်းဖြည်း ပြန်ဆုတ်လာကြရသည်။ ထို့နောက် နောက်ပိုင်း မတိုးသာမဆုတ်သာ ကာလအတွင်း တရုတ်တပ်များသည် တရုတ်ပြည်အတွင်းသို့ တသုတ်ပြီးတသုတ် ပြန်ဆုတ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ (၃၈) မျဉ်းပြိုင်သည် တောင် နှင့် မြောက် ကိုးရီးယား နှစ်နိုင်ငံအကြား de facto နယ်ခြားမျဉ်း ဖြစ်နေခဲ့သည်မှာ ယနေ့ထက်ထိဖြစ်လေသည်။

နှစ်။
အနှစ်တစ်ရာလောက် ဂျပန်ပြည်တွင်း ပဋိပက္ခများကို အဆုံးသတ်ပြီး အနိုင်ရသူ နိုင်ငံကို ပေါင်းစည်းနိုင်သူအဖြစ် ၁၆-ရာစုတွင် ပေါ်ထွန်းလာခဲ့သော ဂျပန်စစ်သူကြီး တိုယိုတိုမိ ဟိဒဲယိုရှိ (Toyotomi Hideyoshi) သည် တရုတ်ပြည်ကို တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရန်အတွက် စစ်ရေးပြင်ဆင်ပြီးနောက် ကိုးရီးယားဘုရင်ထံသို့ လှမ်း အကြောင်းကြားသည်။ သူ၏တရုတ်ပြည်ကို ဝင်တိုက်မည့် စီမံကိန်းကြီးကို ပြောပြလျက် တရုတ်ပြည်အား ဝင်တိုက်ရာတွင် ပါဝင်ပူးပေါင်းရန် ဖိတ်ခေါ်သည်။
ကိုးရီးယားဘုရင် ရှင်းဂျိုးကငြင်းပယ်သည့်အခါ ဟိဒဲယိုရှိသည် သူ၏စီမံကိန်းကို မပြောင်းလဲဘဲ ကိုးရီးယားကို စတိုက်သည်။ ကိုးရီးယားပြည်ကို ဂျပန်တပ်များ တိုက်ခိုက်နေစဉ် တရုတ် မင် မင်းဆက် ဧကရာဇ် ဝမ်လိ (Wanli) က လက်ပိုက်ကြည့်မနေတော့ဘဲ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်သို့ တရုတ်တပ်များစေလွှတ်ကာ ကိုးရီးယားများဘက်မှ ဝင်တိုက်စေသည်။ ဓနအင်အားဖြင့်လည်း စစ်ပွဲကို ကိုးရီးယားများဘက်က ကူညီသည်။ ကနဦးအင်အား တစ်သိန်းခွဲခန့်ဖြင့် ဟိဒဲယိုရှိ ဦးဆောင်သော ဂျပန်တပ်များသည် ၁၅၉၂-ခုနှစ်မှ ၁၅၉၈-ခုနှစ်အတွင်း နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်ကို လုပ်ကြံသော်လည်း ကိုးရီးယား နှင့် တရုတ် ပူးပေါင်းတပ်များကို မနိုင်နိုင်ခဲ့ပေ။ ၁၅၉၈-ခုနှစ်တွင် ဟိဒဲယိုရှိ ကွယ်လွန်သောအခါ ဂျပန်တပ်များ ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်မှ ဆုတ်ခွာလာခဲ့ကြသည်။

သုံး။
ဟင်နရီကစ်ဆင်းဂျား က သူ၏ World Order (ကမ္ဘာနိုင်ငံများ၏ အခင်းအကျင်း) စာအုပ်တွင် ဟိဒဲယိုရှိ၏ ၁၆-ရာစု ကိုးရီးယားကျွန်းဆွယ်ကျူးကျော်မှု အကြောင်းကို ရေးသားရင်း မှတ်ချက်ပြုသည်မှာ – ၁၆-ရာစု ကိုးရီးယားပြည်ကို ဂျပန်ဝင်တိုက်သည့် စစ်ပွဲတွင် တရုတ်ဝင်ကူတိုက်သည့်အကြောင်းကို အသေအချာ ထည့်တွက်မိခဲ့သည်ဆိုပါက ၂၀-ရာစု ကိုးရီးယားစစ်ပွဲတွင် အမေရိကန်တို့၏ ပြုမှုဆောင်ရွက်မှုမှာ မတူကွဲပြားသောပုံစံဖြင့် ဆောင်ရွက်ခဲ့နိုင်ဖွယ်ရှိသည် ဟု သူက ဆိုပါသည်။ “ . . . , if heeded, might have changed America’s conduct in the twentieth-century Korean War.”

KZO
(၀၆-၀၈-၂၀၂၁)

[လူငယ်များအတွက် နိုင်ငံရေးမှတ်စုတိုများ (၈)]

---

Tag: လူငယ်များအတွက် နိုင်ငံရေးမှတ်စုတိုများ

---

Arakan-related Books and Documents / ရခိုင်​​ရေးရာ စာအုပ်​စာတမ်းများ

---