ထောမတ်စ်ဟော့ဘ်စ် ၏ ရန်သတ္တရုလောက (Hobbesian State of Nature)

==========

၂၀၀၅-ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ လူဝီးစီးယားပြည်နယ်သို့ ဟာရီကိန်းကတ်ထရီးနား ဝင်တိုက်ရာ ကြီးစွာသော လူနေအိမ်ခြေ ပျက်စီးဆုံရှုံးမှုတို့ကြုံခဲ့ရသည်။ အဓိကထိခိုက်ပျက်စီးသည့် နယူးအော်လင်းစ်မြို့မှ တာဝန်ရှိသူ ရဲအစောင့်တပ်သားများသည် ရဲကားများကိုယူစီးလျက် မိမိတို့မိသားစုများနှင့် အတူ စွန့်ခွာသွားကြလေရာ – အခြားလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ မရောက်လာမီရက်ပိုင်းအတောအတွင်း မြို့ပျက်ကြီးသည် လုံခြုံရေးအရ ဗရမ်းဗတာဖြစ်ပြီး လုယက်ရမ်းကားသူများ လိင်အကြမ်းဖက်သူများ သူတလူငါတမင်း တောကြောင်များ၏ ဒဏ်ကို ခံစားခဲ့ရသည်ဟု ထိုစဉ် အမေရိကန်မီဒီယာများက တင်ပြခဲ့ကြသည်။ (နောင်နှစ်အနည်းငယ်အကြာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများအရ သိရသည်မှာ မီဒီယာများက ပြောသလောက် မဆိုးပါ ဟု ဆိုကြသည်။)

ဤနေရာတွင် စပ်လျဉ်းတင်ပြလိုသည်မှာ လူတို့တွင် အုပ်ချုပ်သူများ မရှိသေးသည့် လူတို့၏ သဘာဝအတိုင်း အခြေအနေ (State of Nature) အကြောင်း ဖြစ်သည်။ ထိုအခြေအနေတွင် လူများသည် (က) ရယူပိုင်ဆိုင်လိုသည့်ဆန္ဒ (ခ) လုံခြုံမှု (ဂ) အောင်မြင်ဝင့်ကြွားလိုမှု တို့ကို အကြောင်းပြုလျက် အချင်းချင်း တိုက်ခိုက်ရသည့်အခြေအနေ (state of war) ဖြစ်လာကာ၊ မိမိတို့၏ သဘာဝအခွင့်အရေး natural rights များအရ မိမိတို့အသက်တည်တံ့ရေးအတွက် အစွမ်းကုန်ကာကွယ်ကြရန် ရန်စစ်ပြုလျက်ရင်ဆိုင်နေကြရသည် ဟု ထောမတ်စ်ဟော့ဘ်စ် (Thomas Hobbes) က ဆိုသည်။ အားလုံးသောသူတို့က အားလုံးသော သူတို့ကို ရင်ဆိုင် ရန်စစ်ပြုနေကြရသည့် အခြေအနေကို the war of all against all (Bellum omnium contra omnes) ဟု ခေါ်ကြလေသည်။

ထိိုသို့တိုက်ခိုက်နေကြရသည့်အနေအထားအား လွတ်မြောက်ကျော်လွန်နိုင်ရန်အတွက် လူသားတို့သည် မိမိတို့၏ နဂိုသဘာဝရပိုင်ခွင့်များကို စွန့်လွှတ်လျက် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် (sovereign) က အုပ်ချုပ်စေရန် အုပ်ချုပ်ခံများအဖြစ်သို့ လူမှုပဋိညဉ်ပြုကြရသည် ဟုဆိုလေသည်။ထိုအယူအဆများကို ရေးသားထားသည့် လဗိုင်ယတ်သန်ကျမ်း (Leviathan) အား ထုတ်ဝေပြီးနောက် ဘုရင်မင်းတို့ အမျက်ဘေးကြောင့် ဟော့ဘ်စ် သည် တိုင်းပြည်မှ ကာလတစ်ခု စွန့်ခွာပုန်းရှောင်နေခဲ့ရသည်။

အချုပ်အခြာအာဏာကို ဘုရင်အားနှင်းအပ်သည့် အယူအဆကို ရေးသောကြောင့် ပါလီမန်ဝါဒီတို့၏ မုန်းတီးခြင်းကိုခံရသည်။ ဘုရင်ရသော အချုပ်အခြာအာဏာမှာ ဘုရားသခင်ထံမှ ဆင်းသက်သော (Divine) အာဏာမဟုတ်ဘဲ ပြည်သူက စွန့်လွှတ်ပေးလိုက်သော အာဏာဖြစ်သည် ဆိုသည့်အတွက် နန်းတော်၏ အမျက်ရှခြင်းကိုလည်း ခံရလေသည်။လစ်ဘရယ်ဒီမိုကရေစီ အယူအဆများ၏ ဦးဆောင်ဖြစ်သော ဂျွန်လော့ခ် သည် ထောမတ်စ်ဟော့ဘ်စ် အတွေးအခေါ်မှ အခြေခံတချို့ကို မဏ္ဍိုင်ထားလျက် သူ၏ အယူအဆများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည် ဟု ဆိုကြလေသည်။

ယမန်နေ့က အေအေတပ်မှူးချုပ်က တွစ်တာတွင် ရေးထားသည့် အကြောင်းအရာအား အထက်ဖော်ပြပါ ထိန်းကွပ်မဲ့ ဗရမ်းဗတာ ရန်သတ္တရုပြု သဘာဝအခြေအနေ (state of nature) နှင့် ဆက်စပ်စဉ်းစားကြည့်စရာ အကြောင်းတချို့ရှိလေသည်။ “(We) can’t afford to provide safe haven and breeding ground for the terrorists and criminal gangs.” အကြမ်းဖက်သမားတွေ နဲ့ ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတွေ ခိုလှုံရာ နယ်မြေ မွေးထုတ်ပေးရာ နယ်မြေ ငါတို့ အဖြစ်ခံလို့မရဘူး” ဆိုသော စကားသည် ပြတ်သားရှင်းလင်းသော အဓိပ္ပါယ်အရ များစွာတာလားသော စကားဖြစ်လေသည်။

အလားတူ နမူနာတစ်ခု နိုင်ငံတကာတွင် မြင်ကြည့်စရာရှိလေသည်။ ဆီးရီးယား၏ ၂၀၁၁ အာရပ်နွေဦး တော်လှန်ရေး အစောပိုင်းကာလတွင် (ထိုစဉ်) အမေရိကန်သမ္မတ အိုဘားမားက အားပေးသလိုလို မြှောက်ပေးသလိုသလို စကားလေးဘာလေးပြောပြီးနောက် ထိထိရောက်ရောက်ဘာမှမပါတော့လေရာ ဆီးရီးယားတစ်ခွင်တွင် အားလုံးကအားလုံးကိုတိုက်သည့် စစ်ပွဲ (the war of all against all) နီးကပါး နှစ်ပေါင်းများစွာ ဖြစ်နေခဲ့လေသည်။

KZO

(၀၂-၀၈-၂၀၂၁)

[လူငယ်များအတွက် နိုင်ငံရေးမှတ်စုတိုများ (၃)]

---

---

Arakan-related Books and Documents / ရခိုင်​​ရေးရာ စာအုပ်​စာတမ်းများ

---